Trường Trung Học Thị xã ĐINH TIÊN HOÀNG Vũng Tàu: Hồn chợ...

Tôi viết bài này hơn một năm khi nhớ ơi là nhớ những phiên chợ quê thời thơ ấu của mình trong hình ảnh cái chợ lề đường của những người Việt xa quê ở Houston Texas .Sáng nay lại được xem phóng sự về cái chợ nhỏ bé này bên nhà nguoigiaonline ...Xin đăng lại bài viết này kèm theo bài phóng sự ... để giữ lại hình ảnh cái "hồn chợ" đã vắng vẻ hơn ngay tại quê nhà....
(Cám ơn blogger Datkhach và nguoigiaonline chia sẻ)

Người bạn lớn gửi cho tôi bài viết về một cái chợ tự phát ở Houston thuộc bang Texas_ Mỹ vào những ngày gần Tết … Một cái “chợ xép” xa xôi mang đậm tâm hồn Việt , một cái chợ sóng sánh nỗi nhớ thương trong từng nét mặt những người mua bán, trong cái nón lá tuềnh toàng , cái áo bà ba chân chất, trong từng bó hẹ, con tôm…một cái chợ làm tôi nhớ quê hương mình ngay cả khi còn gần nó thế… Một cái chợ sao mà thương…!

Tôi nhớ những cái chợ nghèo ngày mình còn bé …ngày tôi còn là con bé hiền lành , thích quan sát…. thường níu áo mẹ chen chúc qua đám người mua bán để chỉ hy vọng được mẹ dẫn đến cửa hàng xén của cô Vĩnh nơi bày những chiếc kẹp tóc xinh xắn và những chiếc vòng đeo tay đủ màu mà với đứa con gái nhỏ như tôi là một thế giới hấp dẫn không kém gì những câu chuyện cổ tích, hay được mẹ dúi vào tay bịch bánh tai heo giòn rụm ngon lành … Ngày ấy ,với tôi, chợ là một nơi chốn đông vui,màu sắc, lạ lùng nhất …

Chợ nghèo , đa số những gian hàng lợp lá .. ván gỗ đóng cao hơn mặt đất nằm san sát nhau .. có những gian hàng xiêu vẹo , nóc lủng lỗ thấy cả bầu trời xanh …Có hôm mẹ gửi tôi chỗ cô Vĩnh để đi chợ cho nhanh ..tôi ngồi im lặng cạnh cô ..nhìn những người mua bán qua lại ngắm nhìn, trả giá ,lựa chọn ,thỉnh thoảng cô Vĩnh lại dúi cho tôi vài cái kẹo ú ngọt lịm .

Cô Vĩnh là hình ảnh sâu đậm trong trí nhớ tôi gắn liền với ngôi chợ làng hiền lành nghèo xơ xác mà sau này đọc những câu truyện của Tự Lực Văn Đoàn , hình ảnh những cô hàng xén ..luôn nhắc tôi nhớ cô . Rất xinh , giọng Bắc ngọt lịm , dịu dàng , cô góa chồng lại không có con..thế mà cô nhất định ở vậy dù có nhiều người theo đuổi . Buổi chiều ngày mùng 6 tết một năm đã xa ,buổi sáng sớm khi cô đang dọn hàng lấy ngày, một người lính gốc Nùng theo đuổi lâu bị cô từ chối đã làm nổ trái lựu đạn để cùng chết với cô ..xác hai người lẫn lộn với xác pháo những ngày tết,đến nỗi gia đình chỉ còn cách gom lại chôn chung một chỗ .

Những ngày sau đó tôi luôn có cảm giác nửa muốn khóc , nửa lo sợ khi đi ngang gian hàng của cô ..cái sàn gỗ nát bét văng tung tóe , cái nóc tróc toang hoác , máu khô còn vương trên nền đất .Tôi nhớ dáng cô hiền lành , thanh mảnh ngồi sau cái quầy nâu buồn ...…gian hàng cô để trống cho đến ngày tôi rời khỏi thị trấn nhỏ thân yêu ấy …

Những ngày tết …chợ thường vắng hoe ,tôi theo đám bạn đi vòng quanh chợ chơi trốn tìm hay bầy đồ hàng ngay trên những gian hàng trống chơi mua bán … …Chợ buổi trưa mùa xuân im ắng …tiếng hát ru em lan dần xa vắng trong cái nắng vàng tháng giêng cứ làm tâm hồn đứa bé mười tuổi là tôi ngày ấy bâng khuâng kỳ lạ …

Từ ngày tôi học lớp Nhất trường làng , mẹ tôi đã không bao giờ cho phép tôi được ra ngoài chợ ngồi ăn hàng …Mỗi sáng , tôi lại cắp chiếc rổ đi qua chiếc cầu nhỏ băng qua con sông để sang chợ mua quà sáng cho các em …Bà bán xôi gói xôi trong chiếc lá chuối tươi xanh và chiếc bánh tráng nhỏ xíu, nồi xôi nóng ,hạt nếp trắng dẻo lẫn với màu vàng của những hạt đậu xanh nhìn đến là ngon …. Ngồi trên chiếc ghế nhỏ đợi bà hí hoáy gói những gói xôi xếp vào chiếc rổ nhỏ, tôi lại vơ vẩn quan sát những người mua bán ..thỉnh thoảng, có vài người ăn xin kéo lê qua chợ , nhìn đứa bé trạc tuổi mình tay dắt bà cụ mù lòa xòe tay giữa chợ tôi lại ước giá mà ..số tiền mua xôi mẹ đưa cho dôi ra một ít … rồi nhìn đứa bé và bà cụ tội nghiệp lẫn vào đám người đông đảo giữa chợ …băn khoăn …

Càng lớn lên, tiếp xúc nhiều với những cái chợ sang trọng khang trang hơn nhưng phần thì sợ cảnh chen chúc, phần do công việc …tôi lại dần ít ra chợ . Tôi thường vào chợ thật nhanh rồi ra để thoát cái không khi nhốn nháo , chen lấn của chợ nhất là những ngày giáp Tết … Tôi không còn là con bé chín mười tuổi xưa kia ..chợ cũng không là cái chợ nghèo ở thị trấn ngày nào …chợ bây giờ ít thấy người ăn xin hơn ,con người bây giờ cũng vội vã ,tính toán hơn …nhưng hồn chợ thì vẫn thế …nó mang cái hồn của mỗi mảnh đời , mỗi cảnh sống, nó mang cái êm ấm của mỗi nóc nhà , nó mang tình yêu trong từng cái nhìn chọn lựa …nó mang hương lòng của những người xa quê đau đáu nỗi nhớ thương góc chợ quê nhà…

Hồn chợ là những sớm những trưa mẹ đon đả đi về với mớ rau nắm cá để thành bữa cơm nhà ấm áp yêu thương . Hồn chợ là mùi nhang thơm những ngày giáp Tết thúc giục lòng ta một chốn quay về . Hồn chợ là cái níu áo vội vàng theo mẹ chen lấn qua những buổi chợ đông hồn phơi phới những quán hàng màu sắc …Hồn chợ là hình ảnh đứa bé ngồi trên ngạch cửa nhà đợi miếng quà tấm bánh của bà của mẹ sau mỗi buổi chợ đông…

Người ta bước vào đời háo hức với những ước mơ, xôn xao với những cuộc đổi trao mua bán thượng vàng hạ cám, thậm chí mua bán đổi trao cả những điều thiêng liêng nhất nhân danh đủ thứ tốt đẹp trên đời.
Người ta quay cuồng với những nhà hàng đầy những món ăn ngon lành trong những buổi tiệc hoành tráng do người khác phục vụ …
Người ta có thể quên bữa cơm mộc mạc mẹ nấu từ những buổi chợ quê dân dã những nắng sớm mưa chiều …nhưng hồn chợ thì cứ mãi đằm thắm bao dung phơi bày yêu thương trong từng mớ rau con cá …

Rồi cũng có lúc những đứa con xa thèm nẫu người một buổi chợ xép hiền lành mang bóng dáng quê hương…

... Chợ quê